Bronisław Cudzich

BRONISŁAW CUDZICH 1925 - 1974

 

 

VI Przegląd Szkolnych Zespołów Teatralnych 2013

 

Z BIAŁODUNAJECKIEJ SZKOŁY NA SCENY TEATRÓW KRAKOWA

 

            Radość tworzenia, to radość z powstawania czegoś nowego, czegoś co potrafimy dostrzec i wykonać. Potrafił dostrzegać. Potrafił i umiał widzieć wokół siebie piękno, blask słońca, barwy pól. Malował je słowami oraz z palety farb na płótnie. Skąd taka różnorodność zainteresowań. Sztuka wszechstronnie ujmowana. Słowo brzmiące z dala dochodziło do widza śledzącego tok akcji. To pozostało.

Bronisław Cudzich urodził się 15 czerwca 1925. Był jednym z sześciorga dzieci Józefa Cudzicha i Anny z domu Dzierzęga. Uboga rodzina góralska, a jakże hojne wywianowanie dzieci. Uczył się w Szkole Powszechnej w Białym Dunajcu, w Gimnazjum w Zakopanem. W czasie II wojny światowej pomagał w pracy na gospodarstwie. Po wojnie ukończył Liceum w Poroninie.

W 1946 r. rozpoczął studia w Państwowej Szkole Dramatycznej w Krakowie, Po pierwszym roku został powołany do wojska, odbył roczną służbę. Powrócił na uczelnię. Ukończył w 1950 roku Państwową Wyższą Szkołę Teatralną w Krakowie. Debiutował na scenie Teatru im. Juliusza Słowackiego.

W latach 1950-1954 występował w Teatrach Dramatycznych Krakowa. Od 1954-1964 r. pracował w Teatrze Ziemi Krakowskiej w Tarnowie.

W 1965 r. związał się w Teatrem Ludowym w Nowej Hucie, gdzie pracował do końca życia. Łączyła Go mocna więź z siostrą Anną (obecnie Anna Grajewska), która w tym czasie studiowała na wydziale stomatologii Akademii Medycznej w Krakowie.

Grał role epizodyczne, które na długo pozostawały w pamięci widzów ze względu na ciekawe ujęcie i niezwykłą wyrazistość.

Już w czasie studiów, a później równolegle z pracą aktorską, tworzył obrazy olejne, akwarele, pastele, grafiki. Był autorem licznych portretów i karykatur: pisarzy, muzyków, plastyków, a zwłaszcza ludzi teatru, tych których znal, cenił, darzył sympatią. Świat otaczający był słowem i pędzlem malowany: wiersze, inscenizacje, obrazki, fraszki, gawędy pisane gwarą i piękną polszczyzną. Często teksty powstawały na prośbę Kierowniczki miejscowej Szkoły Alicji Rowińskiej i Proboszcza Parafii Poronin Księdza Jana Krupińskiego.

Jego prace z cyklu „Z pochodu za Melpomeną", obejmujące okres 1944-1974 , w większości były publikowane w „Teatrze" i w „Dzienniku Polskim". Kreował również role w filmach: „Koniec naszego świata", „Wielka miłość Balzaka", „Trzecia granica".

Siostra Helena została zaangażowana przez reżysera Wojciecha Solarza do zagrania w filmie „Trzecia granica", a także w, „Rodzie Gąsieniców". Konrada Nałęckiego. Zmarł 24 lipca 1974 r, w Krakowie. Pochowany został na cmentarzu w Poroninie.

Był związany ze Szkołą w Białym Dunajcu dlatego nie można o tym zapomnieć. Dzieci i młodzież kochają teatr ten najprostszy, ten na szkolnej scenie. Niejednokrotnie piszą teksty, przygotowują stroje, wykonują dekoracje. Istniejący od 2008-go roku Przegląd Teatrzyków Klasowych w Zespole Szkoły Podstawowej i Gimnazjum nr 2 został zamieniony na Przegląd Szkolnych Zespołów Teatralnych. Te właśnie spotkania uczniów szkół Gminy Biały Dunajec zgodnie z moją inicjatywą i propozycją, otrzymały w 2012 r. imię Bronisława Cudzicha. Pomysł zyskał aprobatę Grona Pedagogicznego.

Na prośbę Dyrektora Zespołu Bogusława Blicharskiego ceremonii nadania imienia dokonał wójt Gminy Andrzej Jacek Nowak. O życiu i działalności twórczej mówiła siostrzenica Patrona Przeglądu Janina Bentkowska.

VI PRZEGLĄD SZKOLNYCH ZESPOŁÓW TEATRALNYCH im. Bronisława Cudzicha „MASKA 2013" staje się dla nas wyzwaniem. Pragniemy oddać do rąk młodych miłośników teatru teksty, których au-torem jest nasz Rodak Bronisław Cudzich. Jego dorobek jest znacznie bogatszy. Ten wybór wierszy i scenka „Powitanie słonka" to świadectwo więzi autora z małym odbiorcą, dla którego tworzył najczęściej. Następne wydanie, będzie zawierało również teksty pisane gwarą.

Janina Mrozowska-Cudzich

28 marzec 2013 r. Biały Dunajec