Konkurs Wiedzy o Życiu, Działalności i Twórczości Generała Andrzeja Galicy

Urodził się w dniu 27 listopada 1873r w Białym Dunajcu.

Syn Macieja Galicy i Marii ze Skupniów.

Nazwisko Galica notowane w dokumentach z 1619r utworzone zostało od słowa Gallus, a według legendy rodzinnej od tatarskiego słowa Galica – ręka.

Ojciec nosił przydomek Tatarczyk Podlipowski i trudnił się głównie rolnictwem, a okazjonalnie handlował końmi. Matka zajmowała się prowadzeniem domu i wychowywaniem dzieci.

 

Małżeństwo z Józefą z Jaroszów zawarł w 1900r

Po śmierci pierwszej żony (1941r) w roku 1942 ożenił się po raz drugi z Bronisławą Dąbrowską

 

Zmarł na zawał serca 6 czerwca 1945 r. w Majdanie. Pochowany z honorami wojskowymi na cmentarzu w Bęczkowicach powiat Piotrków Trybunalski 10.06.1945r. Kondukt z udziałem wielotysięcznej rzeszy ludzi prowadził ks. proboszcz Ignacy Wesołowski w asyście księży z całego dekanatu.

Trumnę, okrytą biało czerwonym sztandarem, wieziono na wozie straży pożarnej zaprzężonym w 8 koni, wójt niósł na poduszce wszystkie ordery i odznaczenia zmarłego, a młodzież szkolna niosła wieńce. Kilkunastoosobowy oddział żołnierzy przybyłych z Piotrkowa oddał salwę z karabinów z chwilą spuszczania trumny do grobu.

Prochy przeniesiono, staraniem dra Wincentego Galicy (przy wsparciu żony Generała Bronisławy, Stanisława Fita byłego podkomendnego generała oraz kpt. mgr inż. Władysława Rzepeckiego),  do mogiły legionistów na cmentarzu przy ulicy Nowotarskiej w Zakopanem 20 października 1973r. W uroczystościach pogrzebowych uczestniczyli m.in: Pani Bronisława Galica, rtm. Adam Galica syn Generała mieszkający na stałe w Anglii, przedstawiciele władz administracyjnych Zakopanego, Zarząd Główny oraz członkowie Związku Podhalan, dyr. dr Andrzej Ciszek przedstawiciel Zarządu Głównego Związku Podhalan w USA, duchowieństwo z ks. prałatem Janem Krupińskim i ks. kanonikiem Władysławem Curzydło na czele, uczestnicy I wojny światowej   i rzesze społeczeństwa podhalańskiego. Przemówienie nad trumną wygłosili kolejno: ks. prałat Jan Krupiński, red. Włodzimierz Wnuk, gen. Mieczysław Boruta – Spiechowicz, Adam Pach i Józef Obrochta. Podziękowanie złożył doktor Wincenty Galica. Muzyka góralska odegrała szereg nut podhalańskich, a znakomity tenor Andrzej Bachleda Curuś zaśpiewał kilka pieśni żałobnych. Koszty związane z przewiezieniem doczesnych szczątków Generała z Bęczkowic do Zakopanego pokryli w całości Pan Stanisław Fit oraz doktor Wincenty Galica.

 

Kształcenie:

• szkoła ludowa,
• Gimnazjum im. Nowodworskiego (św. Anny)w Krakowie – uk.1897r,
• Szkoła Jednorocznych Ochotników (podchorążówka) we Lwowie 1897r do 1898r,
• Politechnika Lwowska – rozp.1898,
•  W czasie studiów wstępuje do Polskiej Partii Socjalistycznej, pisze artykuły do pisma „Promień”. Wstępuje do Związku Strzeleckiego (spotkania z Józefem Piłsudskim),
• Politechnika Wiedeńska – przeniesienie w roku 1901 – ukończenie 1903r  (dyplom inżyniera budowy dróg i mostów).

Praca zawodowa:

• Dyrekcja Dróg Wodnych w Krakowie.

Organizuje życie kulturalne wśród robotników dzielnicy Dąbie. Zaprzyjaźnił się wtedy z Ignacym Daszyńskim, Władysławem Orkanem, Leopoldem Staffem, Walerym Sławkiem.

Jest współzałożycielem, a następnie bardzo aktywnym działaczem Ruchu Regionalnego na Podhalu (rok 1911). W 1913 zaczęły powstawać formacje paramilitarne zwane Drużynami Podhalańskimi.

• Skawina (przeniesienie (1913r) – budowa kanału Odra-Wisła
• Centrala Budowy Dróg i Mostów w Wiedniu (1914r) – powód przeniesienia działalność polityczna.

Organizuje dwie kampanie strzeleckie dla tworzących się legionów –z chwilą  wybuchu I wojny Światowej, powrót na ich czele do kraju.

• Dowódca batalionu w Suchej w stopniu kapitana. Walki o niepodległość  z batalionem w składzie III Brygady Legionów. Za walki na Lubelszczyźnie w roku 1915 otrzymał awans do stopnia majora, a potem w 1916 za walki pod Rudką Miryńską do stopnia  podpułkownika.
• Rozwiązanie Legionów- 1918r ( odmowa złożenia przysięgi na wierność cesarzowi niemieckiemu) – obóz dla internowanych w Huszt, a następnie Marmaros Sziget na Węgrzech. W maju wcielony do 16 Pułku Obrony Kraju armii austro- węgierskiej i skierowany na front włoski (stopień wojskowy pułkownik)
• W listopadzie 1918r wstąpił do Wojska Polskiego. Werbunek w Nowym Targu żołnierzy do wojska polskiego na Podhalu. Organizuje 7 kompanii strzeleckich, dla których zakupuje ze składek społeczeństwa podhalańskiego 12 karabinów maszynowych. Rok 1919 tworzenie Brygady Podhalańskiej składającej się z czterech pułków.
• Staje na czele brygady w stopniu generała brygady, udział w walkach z Armią Czerwoną.
• Po wojnie służba zawodowa – najpierw stanowisko dowódcy Dywizji Piechoty Górskiej w Bielsku Białej, potem stanowisko dowódcy X Korpusu WP w Przemyślu. Z jego inicjatywy i dzięki jego staraniom pułki podhalańskie otrzymały umundurowanie regionalne (okrągły kapelusz      z orlim piórem i spinana na ramieniu peleryna, ciupaga dla kapelmistrza- elementy łączące tradycje podhalańską z wymogami wojska projektu Generała), a orkiestry wojskowe ( pierwsza czwórka grała na kobzach) tych pułków wprowadziły do swoich repertuarów słynne potem w całej Polsce marsze podhalańskie.                                                                                                                     
• W latach 1923/24 odbywa roczny kurs dla dowódców w Centrum Wyższych Studiów Wojskowych w Warszawie, kończąc go z pierwszą lokatą
• Przeniesiony w stan spoczynku w 1931r (miał 58 lat) w wyniku wyrażonej dezaprobaty w stosunku do polityki prowadzonej przez „rząd pułkowników”
• Zakup mająteczku ziemskiego we wsi Majdan koło Piotrkowa Trybunalskiego. Otwarcie biura mierniczego w Warszawie.
• Zorganizował we wsi Piwaki straż pożarną, szkołę i pocztę.
• W latach 1930 – 1939 pełnił kolejno funkcje posła i senatora.
• W czasie II wojny światowej ukrywał się przed gestapo na wsi oraz w Warszawie. Brał udział w Powstaniu Warszawskim. Ranny schronił się w Majdanie.
• Był odznaczony: Krzyżem Srebrnym Virtutu Militari V klasy, Krzyżem Komandorskim Polonia Restituta III klasy, Krzyżem Niepodległości i trzykrotnie Krzyżem Walecznych oraz francuskim Orderem Legii Honorowej.

 

Praca literacka

• Jako student Politechniki napisał tragedię „Przysięga”, której akcja toczy się na wsi podhalańskiej, a wymierzona jest przeciw ciemnocie i zachłanności.
• W czasie I wojny światowej pisze dramat „Janosik” wystawiony w 1923 r w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie.
• Dramat „Robert Szporn” o wydźwięku zdecydowanie socjalistycznym ukazuje się na scenach amatorskich teatrów robotniczych.
• Lata II wojny obejmują wspomnienia z życia wojskowego, szkice i obrazki z dziejów strzelców podhalańskich, wspomnienia z ostatniej wojny, dwie powieści o tematyce podhalańskiej, tom wierszy, sylwetki działaczy chłopskich, małe formy gawęd i obrazków.
• Utwory Andrzeja Galicy znajdują się w antologii Włodzimierza Wnuka „Gawędy Skalnego Podhala”.
• Obszerny esej o życiu i twórczości Generała Andrzeja Galicy został zamieszczony w książce „Moje Podhale” Włodzimierza Wnuka.

 

Pamiętają Podhalanie o swoim Generale:

1. Jego imieniem nazwano:
2. ulice w Białym Dunajcu, Bielsku-Białej, Nowym Targu, Zakopanem
3. Gminny Ośrodek Kultury w Białym Dunajcu.
4. Na frontonie budynku „Sokoła” w Nowym Targu odsłonięto tablicę pamiątkową w brązie ku czci twórcy pułków podhalańskich.
5. W Białym Dunajcu przed Urzędem Gminy postawiono pomnik Generał.
6. Od roku 1919 posiadał tytuł Honorowego Obywatela miasta Nowy Targ, a od 1921 godność Członka Honorowego Związku Podhalan.